Szkody łowieckie

Szkody łowieckie mogą dotknąć każdego właściciela lub posiadacza gruntów. Są to szkody wyrządzane w uprawach i płodach rolnych spowodowane przez dziko żyjącą zwierzynę łowną lub powstałe w czasie polowania.

Pierwszym rodzajem szkód łowieckich według art. 46 ustawy z 13.10.1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. 1995, Nr 147, poz. 713 z późn.zm., dalej: pr. łow.) są szkody wyrządzone w uprawie lub płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Konieczne jest tutaj zaistnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze, szkody muszą być wyrządzone w uprawach rolnych, a po drugie, muszą być to szkody wyrządzone przez co najmniej jeden z gatunków zwierząt wymienionych w art. 46 pr. łow. Ich katalog jest zamknięty i powinien być interpretowany ściśle. Niedopuszczalne jest zatem jego rozszerzanie. Drugim rodzajem szkód są szkody wyrządzone przy wykonywaniu polowania. Według art. 4 ust. 2 pr. łow. polowanie oznacza: tropienie, strzelanie z myśliwskiej broni palnej, łowienie sposobami dozwolonymi zwierzyny żywej, a także łowienie zwierzyny przy pomocy ptaków łowczych za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska, zmierzające do wejścia w jej posiadanie.

Odpowiedzialność za oba rodzaje szkód ponoszą tylko dwie grupy podmiotów: dzierżawcy obwodów łowieckich i zarządcy obwodów łowieckich (w praktyce są to koła łowieckie).  Oszacowania szkody i wypłaty należnego odszkodowania dokonuje przedstawiciel koła łowieckiego, które zarządza lub dzierżawi obwód łowiecki, na terenie którego doszło do szkody.  Na żądanie strony w oględzinach, szacowaniu szkód oraz ustalaniu wysokości odszkodowania uczestniczy przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej. Specyfika ustalania wysokości odszkodowania polega na tym, że dokonuje go sam podmiot odpowiedzialny za szkody łowieckie. Konsekwencją przyjętego rozwiązania jest to, że to na właśnie na tym podmiocie spoczywa ciężar ustalenia wysokości szkody łowieckiej.

W ściśle określonych sytuacjach odpowiedzialność za szkody łowieckie ponosi także Skarb Państwa (art. 50 pr. łow.). Następuje to w sytuacji, gdy szkoda wyrządzona została przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną (na podstawie obowiązującego rozporządzenia ministra środowiska jedynym zwierzęciem w Polsce o takim statusie jest łoś), a także w przypadku, gdy szkoda powstała na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich. Oględzin i szacowania szkód w tych przypadkach dokonują przedstawiciele podmiotów właściwych do wypłaty odszkodowania. A więc, jeżeli szkoda powstała poza obszarem zarządzanym przez koło łowieckie, to szkody szacuje urząd marszałkowski. Natomiast, jeżeli szkodą w uprawach lub płodach rolnych wyrządzi zwierzę łowne objęte całoroczną ochroną, to na terenie leśnym szkodę szacuje nadleśnictwo, a na pozostałych – właściwe komórki urzędu marszałkowskiego. Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody Skarb Państwa odpowiada ponadto za szkody wyrządzone przez: żubry (w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym), wilki i rysie (w pogłowiu zwierząt gospodarskich), niedźwiedzie (w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych), bobry (w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim).

Ustawa prawo łowieckie określa również przypadki w których odszkodowanie pomimo powstania szkody wyrządzonej przez zwierzęta łowne nie będzie przysługiwać. A mianowicie odszkodowanie nie przysługuje osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa jako deputaty rolne na gruntach leśnych, jeżli szkoda powstała w uprawach lub płodach, które nie zostały zebrane pomimo upłynięcia 14 dni od zakończenia okresu zbiorów danego gatunku roślin w danym regionie, jeżeli posiadacz gruntu nie zgodził się na wcześniejsze zabezpieczenie upraw lub płodów, jeżli szkoda była nieznaczna (o wartości do 100 kg żyta z 1 ha), jeżli płody były składowane bezpośrednio przy lesie, a także jeżli uprawa rażąco naruszała zasady agrotechniki.

Autor

Łukasz Dziura, Radca prawny