Odszkodowanie z ubezpieczenia OC rolnika

Ubezpieczenie OC rolników traktowane często jako przykry obowiązek związany z posiadaniem gospodarstwa rolnego, w istocie chroni jego posiadaczy przed odpowiedzialnością powstającą na skutek różnych wypadków losowych. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że często za wypadek powstały w gospodarstwie rolnym mogłyby otrzymać odszkodowanie. 

Rolnicy, podobnie jak choćby posiadacze samochodów, mają prawny obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu posiadanego przez siebie gospodarstwa rolnego. Ustawodawca nałożył taki obowiązek uznając, że prowadzenie takowego wiąże się z dużym ryzykiem. W wielu przypadkach, szczególnie w sytuacji wystpienia dużej szkody, poszkodowany nie mógłby przecież uzyskać pełnego odszkodowania od rolnika. Posiadanie ubezpieczenia powoduje, że poszkodowany może domagać się rekompensaty bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Mówi się, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń jest akcesoryjna, co oznacza, że istnieje tylko wtedy, gdy odpowiedzialność za szkodę ponosi sam rolnik. Warunkami odpowiedzialności są: zawiniony i bezprawny czyn sprawcy, szkoda oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą tym czynem.

Czyn bezprawny to ten sprzeczny z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Czyn zawiniony może polegać zarówno na działaniu, jak i zaniechaniu sprawcy. Omawiane ubezpieczenie chroni pod tym względem nie tylko rolników, ale również osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osoby tam pracujące.

Powstała szkoda może mieć różną postać, np. uszkodzenie ciała, utrata, zniszczenia czy uszkodzenia swojego mienia, a nawet śmierć. W związku z ich wystąpieniem, poszkodowanemu przysługiwać mogą roszczenia takie jak:

- zadośćuczynienie pieniężne za doznanć krzywdę własną,

- odszkodowanie za zniszczone mienie, utratę jego wartości,

- odszkodowanie za poniesione koszty leczenia, dojazdy do placówek medycznych, koszty opieki, utracony zarobek,

- renta z tytułu częściowej bądź całkowitej niezdolności do pracy, a także zmniejszenia widoków na przyszłość.

W przypadku śmierci poszkodowanego, jego bliscy domagać się mogą m. in:

- zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu,

- zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę związaną ze jego śmiercią ,

- odszkodowanie z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej po śmierci .

Dla powstania odpowiedzialności konieczne jest zaistnienie związku przyczynowego (normalnego tzw. adekwatnego) między czynem a szkodą. Następstwa „normalne" to następstwa typowe, zwykłe, wystąpujące zazwyczaj. Są to także następstwa oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy, które zawsze lub zazwyczaj z danego faktu wynikają. Jednocześnie występują one, wedle zasad doświadczenia życiowego, jako typowe, a nie będące wynikiem np. szczególnego zbiegu okoliczności.

Należy pamiętaą, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń jest ograniczona. Odmówi on wypłaty odszkodowania w przypadku, gdy szkoda dotyczy wyłącznie mienia a została spowodowana rolnikowi przez osoby, które w gospodarstwie rolnika pracują lub wspólnie z nim zamieszkują. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że odmiennie będzie przy szkodzie osobowej tj. uszkodzeniu ciała czy śmierci. Zakład Ubezpieczeń nie wypłaci odszkodowania również w przypadku gdy szkoda polega na utracie gotówki, czy też wtedy, gdy wynika z kar czy grzywien pieniężnych dla budżetu państwa.

Obowiązek ubezpieczenia powstaje już w dniu nabycia gospodarstwa rolnego. Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia samochodu, jeżeli po zawarciu przez rolnika umowy ubezpieczenia OC rolników posiadanie gospodarstwa rolnego przeszło na inną osobę, prawa i obowiązki rolnika wynikające z umowy ubezpieczenia OC rolników przechodzą na tę osobę. Obowiązek powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia zmiany posiadania, o zmianie w posiadaniu gospodarstwa rolnego oraz o danych osoby obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie, spoczywa na rolniku dotychczas posiadającym gospodarstwo rolne. Umowa ubezpieczenia rozwiązuje się z upływem 12 miesięcy, na które została zawarta, chyba że osoba obejmująca gospodarstwo rolne w posiadanie wypowie ją na piśmie. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC rolników, ulega ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia.

Podstawa:

- ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych (Dz.U. 2003 Nr 124 poz. 1152).

Autor

Łukasz Dziura, Radca prawny